80 ปี ปฏิวัติประชาธิปไตย "ปฐมบทรัฐธรรมนูญ"
Jun 30, 2012 09:52
รายการ Intelligence ประจำวันที่ 30 มิถุนายน 2555
"อำนาจสูงสุดของประเทศนั้นเป็นของราษฎรทั้งหลาย" นั่นคือประโยคสำคัญในมาตรา 1 มาตราแรกของ "พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475" ซึ่งประกาศใช้ในวันที่ 27 มิถุนายน 2475 แม้ประโยคนี้จะไม่มีในรัฐธรรมนูญ 10 ธันวาคม 2475 ซึ่งเป็นผลจากการ "ปรองดอง" ระหว่างคณะราษฎรกับพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบรมวงศานุวงศ์ แต่เนื้อหาที่แจ่มชัดในรัฐธรรมนูญ 2475 ทั้ง 2 ฉบับ และฉบับที่ปรีดี พนมยงค์ แก้ไขใหม่ในปี 2489 คือคณะราษฎรได้เทิดสถาบันพระมหากษัตริย์ให้พ้นไปจากการเมืองการปกครอง เป็นองค์ประมุขที่เคารพสักการะ
แต่ฝ่ายตรงข้ามไม่ยินยอมให้เป็นเช่นนั้น เมื่อรัฐประหาร 2490 จึงเกิดรัฐธรรมนูญใต้ตุ่ม เกิดอภิรัฐมนตรี ที่แปลงมาเป็นองคมนตรีในรัฐธรรมนูญ 2492 และยังให้พระมหากษัตริย์ทรงเลือกตั้งวุฒิสมาชิก
วรเจตน์ ภาคีรัตน์ จะชี้ให้เห็นว่า เหตุใดนิติราษฎร์จึงเสนอให้การยกร่างรัฐธรรมนูญใหม่ยึดเอารัฐธรรมนูญ 3 ฉบับแรก กับบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพของรัฐธรรมนูญ 2540 เป็นต้นแบบ
