จากกรณีที่ ‘หยก’ เยาวชนอายุ 15 ปี เรียกร้องให้สถานศึกษาเคารพสิทธิเสรีภาพในเนื้อตัวร่างกาย โดยเรียกร้องให้เปิดกว้างเรื่องกฎระเบียบเครื่องแต่งกายและทรงผม ด้วยการอารยะขัดขืนแบบสันติวิธี จนเกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางถึงความเหมาะสม และถูกกล่าวหาว่าเป็นพฤติกรรมสุดโต่ง และยังถูกสถานศึกษาละเมิดสิทธิในการศึกษา โดยอ้างถึงเรื่องกฎระเบียบที่ลิดรอนสิทธิเนื้อตัวร่างกาย และระเบียบการเข้ามอบตัว โดยไม่คำนึงถึงความเหมาะสม ข้อกฎหมาย และหลักการของสิทธิเด็กและเยาวชน

สหภาพคนทำงาน องค์กรสังคมนิยมแรงงาน โมกหลวงริมน้ำ ครูขอสอน และเครือข่ายแรงงานเพื่อสิทธิประชาชน จึงต้องการแสดงจุดยืนเพื่อปกป้องและยืนยันสิทธิในการเรียกร้องและแสดงออกของเด็กและเยาวชน อันอยู่บนพื้นฐานของหลักการสิทธิเด็ก และขอเรียกร้องให้โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ “คืนสถานะนักเรียนให้ ‘หยก’ ทันทีโดยไม่มีเงื่อนไข”

และขอคัดค้านการประชุมที่จะเกิดขึ้นในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2566 เวลา 12.30 น. ณ อาคารสำนักงานรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์  ซึ่งการประชุมดังกล่าวเป็นการประชุมเพื่อหาแนวทางแก้ปัญหากรณี ‘หยก’ แต่กลับไม่เปิดให้เยาวชน หรือตัวแทนของเยาวชนคนดังกล่าวได้เข้าไปมีส่วนร่วมในกระบวนการนี้

และเรียกร้องให้กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม  กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์  สถานศึกษาทุกแห่ง และทุกภาคส่วนในสังคม ศึกษาและเคารพในหลักการสิทธิเด็ก และผลักดันสนับสนุนให้เกิดกระบวนการที่เยาวชนและผู้เรียนในสถานศึกษา สามารถมีส่วนร่วมและมีอำนาจในการออกแบบกฎระเบียบหรือกฎเกณฑ์ที่ส่งผลกระทบต่อตัวผู้เรียนหรือตัวเยาวชนได้

สุดท้าย เราขอยืนยันในสิทธิที่เด็กและเยาวชนทุกคนมีและไม่อาจถูกพรากไปได้ ตามหลักการในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กแห่งสหประชาชาติ

1. เด็กและเยาวชนทุกคนมีสิทธิในการเข้าถึงการศึกษาโดยถ้วนหน้า อย่างไม่มีเงื่อนไข
2. เด็กและเยาวชนทุกคนมีสิทธิในการแสดงความคิดเห็นต่อกฎระเบียบ ชุมชนและสังคม โดยจะต้องได้รับการรับฟังและคุ้มครอง ไม่ถูกจำกัด ลิดรอนหรือควบคุม รวมทั้งไม่ถูกเลือกปฏิบัติ ด้วยเหตุผลด้านความแตกต่างทางความคิด
3. เด็กและเยาวชนมีสิทธิในการมีส่วนร่วม แสดงความคิดเห็น และมีสิทธิในการตัดสินใจในกระบวนการที่เกี่ยวข้องหรือส่งผลกระทบต่อตัวเด็กและเยาวชน
4. การดำเนินการใด ๆ ก็ตาม ให้คำนึงถึงผลประโยชน์สูงสุดของเด็กและเยาวชนเป็นลำดับแรก

พวกเราขอยืนเคียงข้างทุกการแสดงออกของเยาวชนซึ่งเป็นสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน อันเป็นพลังแห่งการเปลี่ยนแปลงของสังคมและยุคสมัย เพื่อสิทธิในการศึกษา ระบบการศึกษาที่เป็นธรรมและเท่าเทียม และคุณภาพชีวิตที่ดีของเด็กและเยาวชนทุกคนต่อไป