ตลอดช่วงเวลาไม่กี่ปีมานี้ รัฐบาลจีนเข้าแทรกแซงกิจการเกาะฮ่องกงหนักมากยิ่งขึ้นเรื่อยๆ รวมถึงการปราบปรามและชำระประวัติศาสตร์ที่ชาวฮ่องกงบางส่วนมี ต่อเหตุการณ์สังหารหมู่ที่เทียนอันเหมินในกรุงปักกิ่ง ทั้งนี้ รัฐบาลจีนประกาศห้ามการรวมตัวเพื่อจัดการรำลึก และสั่งปิดพิพิธภัณฑ์เทียนอันเหมินไปก่อนหน้านี้ โดยรัฐบาลจีนได้ออกกฎหมายความมั่นคงเมื่อปี 2563 ส่งผลให้เกิดการควบคุมการแสดงความเห็นทางการเมืองอย่างหนักบนเกาะฮ่องกง
นอกจากนี้ สัญลักษณ์ของเหตุการณ์ดังกล่าวอย่าง ‘เทพีประชาธิปไตย’ ได้ถูกทางการยึดและทำลายเมื่อ ธ.ค.ปีก่อนด้วย อย่างไรก็ดี นักศึกษามหาวิทยาลัยฮ่องกงได้จำลองอนุสาวรีย์ดังกล่าวออกมา และนำมันไปซ่อนในมหาวิทยาลัยฮ่องกง ทั้งนี้ สัญลักษณ์เทพีประชาธิปไตยถูกหยิบยกนำมาใช้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา จากการประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกงเอง
หุ่นจำลองเทพีประชาธิปไตยถูกสร้าง และนำไปแห่ในการประท้วง ณ จัตุรัสเทียนอันเหมินเมื่อ 33 ปีก่อน หลังจากการประท้วง ก่อนที่ทางการจีนได้สั่งกองทัพเข้าปราบปราบสังหารนักศึกษาและประชาชนจำนวนมาก ทางการจีนระบุว่ามีพลเรือนถูกสังหาร 200 ราย และเจ้าหน้าที่อีกนับสิบ แต่แหล่งข้อมูลอื่นระบุว่า มีพลเรือนอย่างน้อยหลายร้อยไปจนถึงหลักหมื่นรายที่ถูกสังหารในวันนั้น อย่างไรก็ดี หุ่นจำลองเทพีประชาธิปไตยถูกสร้างขึ้นใหม่ด้วยเครื่องพิมพ์แบบ 3 มิติ และแจกจ่ายไปทั่วทั้งมหาวิทยาลัยฮ่องกง
เมื่อวันพุธที่ผ่านมา (1 มิ.ย.) ตำรวจฮ่องกงได้ออกแถลงเตือน “การรวมตัวที่ไม่ได้รับอนุญาต” ในการชุมนุมวันนี้ (4 มิ.ย.) ซึ่งเป็นการกระทำของ “พวกสุดโต่ง” ในทางตรงกันข้าม นักศึกษาผู้จัดงานระบุว่า พวกตนถูกกล่าวให้ “ระวังตัว” แต่พวกตนรู้สึก “โอเค” ที่จะลองเสี่ยงจัดงาน เนื่องจาก “มันไม่ใช่การรวมตัวกันในที่สาธารณะหรือการประท้วง”
“มันเป็นเรื่องน่าเศร้าสำหรับเรา ที่จะต้องคิดหน้าคิดหลังถึงความเสี่ยง ในขณะที่การรวมตัวกันควรเป็นเรื่องสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน” นักศึกษาผู้จัดงานกล่าว พร้อมยืนยันว่า พวกตนต้องการจะให้ผู้คน “ปกป้องความทรงจำของพวกเรา” และ “ไม่ยอมถูกกดขี่เพราะมันยังมีคนที่ยังไม่ยอมแพ้”
แกนนำอย่าง โจชัว หว่อง, จิมมี่ ไล, เหลียง คว็อกฮุง, ซิด โฮ, แอนดรูว์ วาน และคนอื่นๆ รวม 26 คน ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมตัว ก่อนศาลพิพากษาให้พวกเขามีความผิดฐาน “ยั่วยุ” ให้คนเข้าร่วมกิจการรมระลึกถึงเหตุการณ์เทียนอันเหมิน และถูกสั่งจำคุกเป็นเวลาตั้งแต่ 12-16 เดือน นอกจากนี้ หนังสือพิมพ์ฝ่ายประชาธิปไตยต่างๆ ของฮ่องกงยังถูกสั่งปิดไปจนหมดแล้ว
แผ่นดินจีนไม่สามารถจัดงานรำลึกถึงเหตุการณ์สังหารหมู่ที่เทียนอันเหมินได้ ในขณะที่การจัดงานในฮ่องกงเต็มไปด้วยความเสี่ยงต่อการสูญเสียอิสรภาพ ทั้งนี้ มีการจัดงานดังกล่าวในสถานที่อื่นๆ ได้แก่ ไต้หวัน สหราชอาราจักร สหรัฐฯ แคนาดา และออสเตรเลีย
ที่มา: