หนังสือพิมพ์เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์รายงานเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 4 มกราคม ว่า เอกอัครราชทูตสหรัฐฯประจำสหประชาชาติ นิกกี ฮาลีย์ เรียกร้องให้นานาชาติแสดงปฏิกิริยาต่อการประท้วงในอิหร่านซึ่งดำเนินล่วงเข้าสัปดาห์ที่สอง มีผู้เสียชีวิตแล้วกว่า 20 ราย
ฮาลีย์กล่าวเมื่อวันอังคารว่า ชาวอิหร่านกำลังเพรียกหาเสรีภาพ ผู้รักเสรีภาพทั้งมวลต้องยืนเคียงข้างประชาชนเหล่านั้น
เธอบอกว่า สหรัฐฯจะเสนอให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเปิดประชุมนัดฉุกเฉิน และขอให้คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนในนครเจนีวาเปิดประชุมในเร็ววัน
สหประชาชาติแถลงว่า คณะมนตรีความมั่นคงจะเปิดประชุมนัดฉุกเฉินกรณีเหตุประท้วงในอิหร่านในวันศุกร์ที่ 5 มกราคมตามเวลาท้องถิ่นนิวยอร์ก
อย่างไรก็ตาม เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์ให้ข้อสังเกตว่า ขณะบรรษัทของชาติตะวันตกไม่ลงทุนในอิหร่านนั้น ทุนจีนหลายพันล้านดอลลาร์ฯได้หลั่งไหลเข้าไปในประเทศริมอ่าวเปอร์เซียแห่งนี้
นักสังเกตการณ์มองว่า ความไม่สงบในอิหร่านคงไม่ส่งผลยับยั้งการไหลบ่าของทุนจีน ซึ่งเป็นผู้ลงทุนต่างชาติรายใหญ่ที่สุดในอิหร่าน มิหนำซ้ำ จีนอาจยิ่งกระชับสัมพันธ์กับรัฐบาลเตหะราน
นั่นเป็นเพราะอิหร่านถือเป็นฮับภายใต้ ‘ความริเริ่มหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง’ เชื่อมต่อจีนไปยังแอฟริกาและยุโรป ทั้งในแง่การค้าและสาธารณูปโภค
มาโนเชห์ ดอร์ราจ อาจารย์สอนวิชากิจการระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยคริสเตียนเท็กซัส บอกว่า จีนคงสานต่อการลงทุนในอิหร่านซึ่งดำเนินมานานร่วม 40 ปีต่อไป อิหร่านเป็นฮับใหญ่ ซึ่งมีน้ำหนักชี้ความสำเร็จหรือล้มเหลวของแผนหนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง
“ประธานาธิบดีทรัมป์อยากเห็นการเปลี่ยนระบอบปกครองในอิหร่าน มีความเป็นไปได้ว่าจีนจะเพิ่มแรงสนับสนุนต่อรัฐบาลเตหะราน และทำให้ประเทศนี้เจริญรุ่งเรืองจนกระทั่งสลายความไม่พอใจของประชาชนในเรื่องเศรษฐกิจ” ดอร์ราจกล่าว
ตัวอย่างการลงทุนของจีนในอิหร่าน เช่น เมื่อวันพุธ บรรษัทก่อสร้างทางรถไฟจีน ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจ เพิ่งแถลงข้อตกลงสร้างทางรถไฟในอิหร่าน มูลค่า 3,500 ล้านหยวน หรือราว 17,300 ล้านบาท
ก่อนหน้าสหรัฐฯประกาศมาตรการเพิ่มเติมคว่ำบาตรอิหร่าน บริษัทลงทุนของรัฐบาลจีน ชื่อ CITIC ได้เพิ่มวงเงินสินเชื่อ 10,000 ล้านดอลลาร์ฯ แก่บรรดาธนาคารของอิหร่านสำหรับสนับสนุนโครงการด้านพลังงาน น้ำ และสาธารณูปโภค และธนาคารเพื่อการพัฒนาจีนได้ปล่อยสินเชื่อสบทบเป็นจำนวน 15,000 ล้านดอลลาร์ฯ
มีรายงานด้วยว่า การปิโตรเลียมแห่งชาติจีนกำลังพิจารณาเข้าซื้อหุ้นของบริษัท โทเทล ของฝรั่งเศสในโครงการแห่งหนึ่งเพื่อพัฒนาแหล่งก๊าซ South Pars ของอิหร่านหากโทเทลถอนตัวตามมาตรการคว่ำบาตร
หยิน กัง ผู้เชี่ยวชาญด้านตะวันออกกลางของสำนักวิชาสังคมศาสตร์จีน บอกว่า จีน รวมทั้งรัสเซีย คงไม่เอาด้วยกับการลงโทษรัฐบาลอิหร่าน สหรัฐฯคงจะประณามอิหร่านในเวทียูเอ็น แต่นั่นไม่มีผลผูกพันต่อจีน จีนพูดแล้วว่า เหตุประท้วงเป็นเรื่องภายในของอิหร่าน.
Photo: AP
