ดร.สามารถ ราชพลสิทธิ์ อดีตรองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ได้โพสต์ข้อความเกี่ยวกับ 'รถเมล์เอ็นจีวีใหม่' โดยตั้งคำถามว่า รถเมล์เอ็นจีวีที่ ขสมก.รับมอบ ถูกกฎหมายหรือไม่?
องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) ได้รับมอบรถเมล์เอ็นจีวีแล้วจำนวน 100 คัน จากบริษัท ช.ทวี จำกัด (มหาชน) ร่วมกับบริษัท สแกน อินเตอร์ จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นบริษัทผู้ชนะการประมูลรถเมล์ล็อตแรกจำนวน 489 คัน ด้วยการเสนอราคาคันละ 3.86 ล้านบาท ซึ่งแพงกว่าราคากลางที่ ขสมก.กำหนดไว้คันละ 3.5 ล้านบาท นั่นคือแพงกว่าราคากลางคันละ 360,000 บาท รวม 489 คัน คิดเป็นเงินที่ซื้อแพงกว่าจำนวน 176 ล้านบาท
ดร.สามารถ ราชพลสิทธิ์ เขียนบทความนี้ด้วยความหวังที่ต้องการให้คนกรุงเทพฯ และปริมณฑลได้ใช้รถเมล์ใหม่ที่มีคุณภาพอย่างสะดวกสบายและปลอดภัย ไม่ต้องการให้คนกรุงเทพฯ และปริมณฑลต้องอดทนใช้รถเมล์ที่ให้บริการกันอยู่ในปัจจุบันซึ่งมีสภาพเสื่อมโทรมเนื่องจากมีอายุการใช้งานมานานมาก
ด้วยเหตุนี้ ผมและทีมงานจึงได้ทำการตรวจสอบรถเมล์เอ็นจีวีที่ ขสมก.รับมอบมาแล้ว เพื่อดูว่ามีสิ่งใดผิดปกติซึ่งอาจทำให้เกิดความไม่ปลอดภัยต่อผู้โดยสารหรือไม่ จากการตรวจสอบพบว่าความสูงจากพื้นรถถึงหลังคารถหรือเพดานต่ำกว่าความสูงที่กำหนดไว้ตามกฎหมาย กล่าวคือกฎหมายกำหนดให้ความสูงภายในรถต้องไม่น้อยกว่า 175 เซนติเมตร แต่จากการวัดความสูงภายในรถจากพื้นถึงเพดานรถ ปรากฏว่ามีพื้น 2 ระดับที่มีความสูงต่ำกว่า 175 เซนติเมตร ทั้งนี้ รถเมล์เอ็นจีวีที่ ขสมก.รับมอบมีการออกแบบส่วนท้ายรถให้มีพื้นถึง 4 ระดับ โดยมีขั้นบันไดทำหน้าที่เปลี่ยนระดับของพื้น
รูปที่ 1 แสดงความสูงของบันได จากพื้นระดับที่ 1 ขึ้นไปที่พื้นระดับที่ 2 มีขั้นบันได 2 ขั้น สูง 25 เซนติเมตร และ 27 เซนติเมตร ตามลำดับ จากพื้นระดับที่ 2 ขึ้นไปที่พื้นระดับที่ 3 มีขั้นบันได 1 ขั้น สูง 25 เซนติเมตร และจากพื้นระดับที่ 3 ขึ้นไปที่พื้นระดับที่ 4 มีขั้นบันได 1 ขั้น สูง 25 เซนติเมตร ความสูงของขั้นบันไดเหล่านี้สูงกว่าขั้นบันไดในบ้านพักที่กฎหมายกำหนดให้สูงไม่เกิน 18 เซนติเมตร แม้ว่ากฎหมายที่เกี่ยวกับการขนส่งไม่ได้กำหนดความสูงของขั้นบันไดภายในรถโดยสารไว้ก็ตาม แต่ ขสมก.ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีประสบการณ์ในการเดินรถควรตระหนักว่าขั้นบันไดที่สูงเกินไปจะทำให้ผู้โดยสารไม่ได้รับความสะดวกสบาย และอาจสะดุดขั้นบันไดจนทำให้เกิดอุบัติเหตุเป็นอันตรายได้ โดยเฉพาะผู้โดยสารสูงอายุ สตรีมีครรภ์ เด็ก และคนพิการที่ต้องเดินขึ้นลงขั้นบันไดในขณะที่รถเมล์กำลังวิ่งหรือรถตกหลุมบ่อ ซึ่งมีโอกาสสะดุดขั้นบันไดได้สูงมาก
รูปที่ 2 แสดงความสูงจากพื้นรถถึงเพดานรถ ซึ่งจะเห็นได้ว่าความสูงจากพื้นระดับที่ 3 และระดับที่ 4 ถึงเพดานรถมีค่าเท่ากับ 171 เซนติเมตร และ 146 เซนติเมตร ตามลำดับ ถือว่าต่ำกว่าความสูงที่กฎหมายกำหนดไว้ให้มีความสูงไม่น้อยกว่า 175 เซนติเมตร
รูปที่ 3 นายแบบสูง 173 เซนติเมตร ต้องก้มศีรษะหากจะยืนบนพื้นระดับที่ 4
รูปที่ 4 นายแบบนั่งบนเก้าอี้ที่อยู่บนพื้นระดับที่ 4 จะเห็นว่าศีรษะของนายแบบอยู่ใกล้กับหลังคารถ
การมีความสูงจากพื้นถึงเพดานรถต่ำกว่าความสูงที่กฎหมายกำหนดไว้อาจทำให้ศีรษะกระแทกเพดานรถเป็นอันตรายได้โดยเฉพาะในขณะที่รถเมล์กำลังวิ่ง หรือตกหลุมบ่อ
ด้วยเหตุนี้ จึงเป็นที่น่าสังเกตว่า ขสมก.รับมอบรถเมล์เอ็นจีวีจำนวน 100 คัน ที่มีความสูงภายในรถไม่ตรงตามที่กฎหมายกำหนดไว้มาได้อย่างไร และทำไมจึงไม่ให้ ช.ทวีและสแกน อินเตอร์ซึ่งเป็นบริษัทผู้ชนะการประมูลทำการแก้ไขความสูงภายในรถให้ตรงตามที่กฎหมายกำหนดไว้ก่อนรับมอบ
ในเมื่อ ขสมก.ซื้อรถเมล์เอ็นจีวีที่แพงกว่าราคากลางแล้วก็จะต้องได้รถเมล์ที่มีคุณภาพเหมาะสมกับราคา ทั้งนี้ เพื่อความปลอดภัยและสะดวกสบายของผู้โดยสารเป็นสำคัญ ดังนั้น รถเมล์เอ็นจีวีที่เหลืออีกจำนวน 389 คัน ที่ ขสมก.เตรียมจะรับมอบนั้น จะต้องเป็นรถที่มีองค์ประกอบทุกอย่างตรงตามที่กฎหมายได้กำหนดไว้
